Gaziantep'in İslahiye ilçesine bağlı Yukarıbilen Mahallesi'nde 2019 yılında bir evde kaçak kazı ile başlayan ve sonrasında kültür bakanlığının yaptığı çalışma sonrası evin içerisinde ve avlusunda, zemininde 170 metrekare mozaik bulunduğunu tespit edilmişti. Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ekiplerinin evde başlattığı kurtarma kazıları sırasında jandarma ekipleri de mozaiğin bulunduğu evi koruma altına aldı.
Kurtarma çalışmaları 1 yıl sürdü
Yaklaşık 1 yıl boyunca jandarma koruması altında devam eden kurtarma kazısı çalışmaları tamamlandı. Mozaik, hasar görmeden bulunduğu yerden çıkarılması için 98 parçaya ayrıldı. Mozaikler parçalar halinde evin bahçesinden çıkarıldı ve konservasyon çalışması için Zeugma müzesine kaldırıldı. Mozaiğin M.S. 4. yüzyıldan kalma Bizans Dönemi'ne ait bir av köşkünün taban mozaiği olduğu belirlendi.
“Fügürlerde bölgenin geçim kaynağı yer alıyor”
Gaziantep Müze Müdürü Özgür Çomak, Çomak, mozaiklerde bölgenin de geçim kaynağı olan üzüm ve bağ bozumu resimlerinin bulunduğunu belirterek, "Bu mozaikler Gaziantep ilimizin İslahiye ilçesine bağlı Yukarıbilenler köyümüze aittir. Özel mülkiyette bir alandır. Burada 2020 yılında kurtarma çalışmalarına başladık. 2021 yaz döneminde belgelemelerini yaptığımız buradaki tüm mozaikleri Gaziantep'e taşıyacağız. Zeugma Mozaik müzemizde Bizans dönemi salonumuzda ziyaretçilerimizin beğenisine sunacağız. Milattan sonra 4'üncü yüzyıla ait olan özellikle Bizans dönemindeki en sağlam çıkan mozaiktir. En önemlisi ise çok renkli taşların, camların, doğal taşların kullanılmıştır" diye konuştu
“Mozaiği 98 parçaya böldük”
Mozaiği 98 parçaya böldüklerini ifade eden Müze Müdür Yardımcısı Ayşe Ebru Çorbacı ise, "Biz çalışmalara başladığımızda bazı bozulmalar tespit etmiştik. Temizlik çalışmaları ve belgelemeler yaptık. Temizlik aşamasında en çok bizi zorlayan figürleri kapatan bir tabaka vardı. Daha sonra kaldırmak üzere çalışmalar başlattık. Üzerine bir bez yapıştırarak korumaya aldık. Üzerinde çok farklı desenler ve figürler olduğu için kaldırma aşamasında maalesef bütün olarak kaldıramıyoruz. Hem şartlar hem mozaiğin yapısı el vermiyor. Bu yüzden parçalamak zorundaydık. 98 parçaya bldük. Bu bölümlemeleri figürleri göz önüne alarak yaptık. Asla zarar gelmeden sadece figürleri olduğu gibi kaldıracağız. Sonra da bunları birleştirmek için çalışmalar yapacağız" diye konuştu.
Mozaikleri taşıma işleminin 2 gün boyunca devam edeceği bildirildi.