Irak merkezi hükümetinin gümrüklerde yaptığı yeni düzenlemeler ihracatçıları zora soktu. Yeni düzenlemelerden dolayı Irak’a ihracat büyük darbe alırken, Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, “72 saat kuralı”nın kaldırılmasını veya en azından esnetilmesini istedi.
Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler arasında yer alan Irak’taki yeni gümrük düzenlemeleri bu ülkeye yapılan ihracatı olumsuz etkilemeye başladı. Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, Irak’a yapılan ihracatın, yıllardır süregelen yatırımlar ve Kuzey Irak’taki güçlü lojistik altyapı sayesinde başarıya ulaştığını belirterek, “Ancak son dönemde Irak Merkezi Hükümeti tarafından uygulamaya konulan bazı düzenlemeler, ihracatçılarımızın ticari faaliyetlerini ciddi şekilde zorlaştırmakta ve ülkemizin bu önemli pazardaki etkinliğini olumsuz etkilemektedir” dedi.
BÜYÜK SORUNLAR YAŞANIYOR
Irak merkezi hükümeti tarafından yakın zamanda devreye alınan “72 saat kuralı”, Irak’a giriş yapan ve nihai varış noktası Güney Irak olan ürünlerin, sınır geçişinden itibaren en geç 72 saat içerisinde yeni bir manifesto düzenlenerek Güney’e ulaştırılmasını zorunlu kıldığını belirten Başkan Celal Kadooğlu, şöyle devam etti:
“Yeni düzenlemeler kapsamında ayrıca, manifesto düzenlemesine ilişkin olarak da yeni bir zorunluluk getirildi. Daha önce taşıt başına tek bir manifesto yeterli olurken, artık Kuzey Irak’ta farklı araçlara yüklenen her bir taşıt ve hatta her bir mal kalemi için ayrı manifesto düzenlenmesi zorunlu hale geldi. Irak’ın iç gümrük prosedürlerinden kaynaklanan bu değişiklikler ihracatı sekteye uğratmaya başladı. Oysa ihracatçılarımızın ticari düzeni, Kuzey Irak’taki depolama ve dağıtım merkezleri üzerine inşa edilmiştir. Bu nedenle söz konusu uygulama mevcut sistemle bağdaşmamakta; ciddi operasyonel aksamalara ve maddi kayıplara yol açmaktadır.
TIR KUYRUKLARI OLUŞTU
Ayrıca, 15 Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe giren mühürleme zorunluluğu, sahada gerekli altyapı hazırlanmadan uygulamaya konulmuş; Musul Barajı Kontrol Noktası'nda ciddi tır kuyrukları oluşmuştur. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ise henüz mühürleme işlemlerine başlamamış olup, bu durum ihracat trafiğinde ciddi aksamalara yol açmaktadır. Tüm bu gelişmeler, Güney Irak ile IKBY arasında gümrük ve sınır kontrolü konusunda yaşanan yetki çatışmasının bir sonucu olup, Türk ihracatçılarının lojistik sistemine zarar vermekte ve yıllara dayanan yatırımları sekteye uğratmaktadır.
Irak pazarındaki konumumuzun korunması ve ihracatçılarımızın mağduriyetinin önlenmesi adına; 72 saat kuralının kaldırılması veya en azından esnetilmesi, manifesto düzenlemesinin taşıt bazında, eski haliyle devam etmesi, Irak’ın iç gümrük uygulamalarının, Türk ihracatçılarını zorlamadan kendi sisteminde çözülmesi Ve mühürleme uygulamasının işler hale gelmeden fiilen uygulanmaması hususlarında, Irak merkezi makamları nezdinde yüksek düzeyde diplomatik girişimlerde bulunulması ihracatçılarımızın ortak beklentisidir. Konunun en üst düzeyde ele alınarak çözüme kavuşturulması tüm ihracatçılarımızın ortak beklentisidir.”
